آشنایی با شنوایی و تعادل
سه ورودی حسی بینایی، دهلیزی و حس عمقی در ایجاد و حفظ تعادل بدن نقش دارند.
حس بینایی همچنان که از نام آن مشخص است، به ورودی های حسی دریافتی از چشم ها اشاره دارد.
ما از طریق حس بینایی، موقعیت بدن در فضا. (درک فاصله نسبت به یک مبدا فضایی و درک وضعیت اعضای بدن نسبت به یکدیگر) را درک می کنیم.
دستگاه دهلیزی بخشی از گوش داخلی بوده که از دو بخش کلی شامل اتولیتها و مجاری نیم دایره تشکیل شده است.
دستگاه دهلیزی در کشف و درک انواع حرکات سر (حرکات چرخشی مانند چرخش سر و حرکات خطی مانند خم شدن سر) و درک موقعیت سر نسبت به جاذبه نقش دارد.
این دستگاه مهمترین نقش را در ایجاد حس تعادل دارد.
حس عمقی نیز شامل ورودیهای حسی از مفاصل و عضلات است که اطلاعاتی در مورد وضعیت بدن را برای مغز فراهم می کند.
این سه مجموعه ورودی حسی به بخشی از مغز به نام ساقه ی مغزی منتقل شده و در آنجا با یکدیگر یکپارچه می شوند.
هرگونه اختلال ساختاری یا عملکردی در هر یک از این سه بخش باعث تداخل در روند طبیعی یکپارچه سازی ورودی های حسی شده و منجر به بروز سرگیجه و عدم تعادل میشود.
سرگیجه چیست؟
سرگیجه واقعی، حالتی است که در آن فرد احساس چرخش خود به دور محیط یا چرخش محیط به دور خودش را تجربه می کند.
سرگیجه های واقعی غالبا ناشی از اختلال در دستگاه دهلیزی هستند.
بر اساس یک باور غلط، عموما به حالاتی مانند گیجی، سبکی یا سنگینی سر و سیاهی رفتن چشم نیز سرگیجه گفته می شود اما این موارد معمولا ناشی از اختلالاتی به غیر از اختلالات دهلیزی می باشد. بر این اساس توصیف دقیق مشکل در حین معاینه، اهمیت بسیار زیادی دارد.
در معاینه چه مواردی را ذکر کنیم؟
توصیف دقیق سرگیجه میتواند در تشخیص اختلال بسیار کمک کننده باشد. اولین نکتهی مهم، تمایز بین احساس چرخش واقعی یا حس گیجی و سنگینی سر است. توجه به مدت زمان سرگیجه و موقعیتهای بروز سرگیجه نیز مهم است. از جمله موارد مهم دیگر که توجه به آن ضروری است، بررسی وجود بیماریهای خاص و مصرف داروهای خاص میباشد. توضیح دقیق این موارد میتواند به تشخیص بهتر مشکل شما کمک خواهد کرد.
عوامل بوجود آورنده ی سرگیجه و عدم تعادل در دو دسته ی کلی قرار می گیرند:
1- مشکلات (ضایعات) ساختاری:
این دسته از موارد، در روشهای تصویربرداری مانند MRI قابل مشاهده هستند مانندتومورها، سکتهی مغزی، خونریزی مغزی و…….
2- مشکلات عملکردی (فیزیولوژیک):
این دسته شامل اختلال در عملکرد یک یا چند دستگاه حسی می شود. برای تشخیص این موارد چون عملکرد دستگاه دچار اختلال شده و از لحاظ ساختاری نقصی وجود ندارد، از روشهای تصویربرداری مانند MRI نمی توان بهره برد. در این موارد برای تشخیص مشکل، به تست یا مجموعه تستهایی نیاز داریم که بتوان نحوه ی عملکرد دستگاه را بررسی کرد. معمولا علت بوجود آورنده ی سرگیجه واقعی، در این دسته قرار می گیرند که غالبا ناشی از نقص عملکرد دستگاه دهلیزی محیطی یا مرکزی هستند.
در بخش دیگر وبلاگ به توضیح این اختلالات می پردازیم.
در کلینیک تخصصی شنوایی و تعادل سینا کلیه تست های مربوط به شنوایی و تعادل انجام می شود.
